नाशिक जिल्ह्यातील मोह (ता.सिन्नर) येथील तरुण शेतकरी संजीवनी शेतकरी बचत गटाच्या माध्यमातून सुमारे १० वर्षांपासून सातत्याने सोयाबीनचे दर्जेदार, खात्रीशीर बीजोत्पादन घेत आहेत. परिसरातील गावांमध्ये या बियाण्याने नाव कमावले आहे. हंगामात २५ क्विंटलपासून ते ७०, ९० क्विटंलपर्यंत बियाणे तयार करून बाजारपेठेपेक्षा कमी दरात त्याची विक्री करणे गटाला शक्य झाले आहे. नाशिक जिल्ह्यातील मोह (ता.सिन्नर) येथील प्रयोगशील तरुण ११ शेतकऱ्यांनी एकत्र येत संजीवनी शेतकरी बचत गटाची स्थापना केली. यशवंतराव चव्हाण महाराष्ट्र मुक्त विद्यापीठाच्या कृषी विज्ञान केंद्राच्या संपर्कात ते आले. तेथील कृषीविद्या शाखेचे विषय विशेषज्ञ डॉ.प्रकाश कदम यांनी सोयाबीन बीजोत्पादनाचे अर्थकारण व त्यातून उत्पन्नातील वाढ स्पष्ट केली. सोयाबीन बीज ग्राम संकल्पनेला त्यातून चालना मिळाली. बीजोत्पादनाला अशी मिळाली चालना
नियोजनातील प्रमुख बाबी:
काढणीपश्चात तंत्र व्यवस्थापन
बीजोत्पादन व्यवसाय दृष्टिक्षेपात
बियाणे उत्पादन (प्रातिनिधिक) वर्ष.. बियाणे उत्पादन (क्विंटल) बॅगेची किंमत २०११.. .७० . १५०० २०१३... ९०. १८०० २०१४.. .७० १९५० २०१५.. .१२० १९५० २०१७. ..९० १९५० २०१८.. .६० २०४०
टीप- दर बॅग प्रति ३० किलोचे
रास्त दरात सत्यप्रत बियाण्याची विक्री महात्मा फुले कृषी विद्यापीठाच्या निकषांवर बियाण्यांचे दर निश्चित केले जातात. सर्व शास्त्रीय प्रक्रिया पार पाडल्यानंतर तयार झालेले बियाणे प्रति किलो ६५ ते ६८ रुपये प्रति किलो दराप्रमाणे विकण्यात येते. शेतकऱ्यांना रास्त दरात बियाणे पुरवण्याचे गटाचे धोरण आहे. प्रत्येक सदस्याच्या बियाण्याची नोंद असते. विक्रीनंतर प्रत्येकाचा लाभांश वितरित केला जातो. दुय्यम प्रतीच्या सोयाबीनची स्थानिक बाजारात विक्री होते. ‘कृषी संजीवनी शेतकरी गट’ दृष्टिक्षेपात
सामूहिक प्रयोगाचे फलित
प्रतिक्रिया बाजारातील दरांपेक्षा आम्ही शेतकऱ्यांना कमी दरात गुणवत्ताप्राप्त सोयाबीनचे बियाणे पुरवत आहोत. किलोमागे चार रुपये आमचा दर कमी आहे. लवकरच बियाण्याचा ब्रॅण्ड तयार करून तो बाजारपेठेत यशस्वी करण्याचा प्रयत्न आहे. -सुनील भिसे-९४२३०६०३०८ अध्यक्ष, संजीवनी शेतकरी बचत गट पारंपरिक सोयाबीन उत्पादनाच्या तुलनेत ग्राम बीजोत्पादन संकल्पनेत सहभाग घेतल्याने मोह गावचे शेतकरी तंत्रज्ञानाभिमुख झाले. त्यातून आर्थिक स्तर उंचावल्याने त्यांच्याकडे समाजाचा पाहण्याचा दृष्टिकोन बदलला. सातत्य ठेवल्यास प्रगतीही सुरूच राहील. चालू वर्षी बियाणे तुटवडा झाल्याची जी परिस्थिती अनुभवली त्यावर मात करणे शक्य झाले आहे. -डॉ.प्रकाश कदम- ९४०३७७४७६२ विषय विशेषज्ञ, कृषीविद्या, कृषी विज्ञान केंद्र, नाशिक
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.