पुन्हा उभा राहिलो अन् यशस्वीही झालो...

दुग्ध व्यवसायात भरभराट येत असतानाच कुट्टी यंत्र चालवताना अपघात होऊन शरद शेळके (वाकडी, जि. नगर) यांना हात मनगटापासून गमवावा लागला. सारं संपलं असं वाटलं. पण घरच्यांनी धीर दिला. शरद यांनी संकटांशी लढत व्यवसाय पुन्हा सावरला. घरचे व बाहेरील प्रति दिन दोन हजार लिटर दूध संकलनापर्यंत भरारी घेत दुर्दम्य इच्छाशक्तीचा प्रत्यय घडवला. आदर्श व यशस्वी शेतकरी म्हणून शरद यांनी स्वतःला सिद्ध केले.   नगर जिल्ह्यात वाकडी (ता. राहता) येथील भारत व शरद या शेळके बंधूंची अडीच एकर शेती आहे. मोठे बंधू भारत हे पुणे येथे नोकरी करतात. शरददेखील नाशिकला खासगी कंपनीत नोकरी करायचे. पण वेतन परवडत नसल्याने दीड वर्षानंतर ते शेतीच करण्यासाठी २००४ मध्ये गावी परतले. सुमारे बारा वर्षे फळबाग, भाजीपाला उत्पादन घेतले. मात्र उत्पन्नात स्थिरता नसल्याने २०११ मध्ये दुग्ध व्यवसाय सुरू केला. पन्नास हजार रुपये खर्च करून पाच संकरित (एचएफ) कालवडी खरेदी केल्या. पुढे मुक्तसंचार गोठा उभारला. दूधविक्रीतील उत्पन्नातून २०१६ पर्यंत गायींची संख्या २० पर्यंत पोहोचली. इच्छाशक्ती पडली भारी दहा लिटर दूध संकलनापासून सुरू झालेला व्यवसाय दोनशे लिटरपर्यंत पोहोचला. भरभराटीचे दिवस सुरू होताहेत तोच व्यवसायाला जणू दृष्ट लागली. कुट्टी यंत्र चालवताना अपघात होऊन शरद यांना डावा हात मनगटापासून गमवावा लागला. सारे कुटुंब हतबल झाले. दुग्ध व्यवसाय, शेतीवरही संकट आले. काही दुभत्या गायी विकून पैसे उभे करावे लागले. वर्षभर व्यवसायात विश्रांती घेतली. पण दुर्दम्य इच्छाशक्ती बाळगून शरद पुन्हा व्यवसायासाठी सरसावले. हिंमत एकवटून उभे राहिले. कुटुंबातील सर्वांनी आधार दिला. आठ कालवडी गोठ्यात होत्या. एक हात नसल्याने गोठ्यातील कामे, दूध काढणीची अडचण निर्माण झाली. पण पत्नी माया, आई कालिंदी यांनी कामे करण्याची तयारी दर्शविली. माया यांना तर शेती, दूध व्यवसायाचा अनुभव जवळपास नव्हताच. पण शरद यांच्या आईकडून त्यांनी सारी कामे शिकून घेतली. वडील सोपानराव देखील चारा तसेच अन्य व्यवस्थापन पाहत कामांना हातभार लावू लागले. मोडून पडलेला दुग्ध व्यवसाय पुन्हा जोमाने उभा राहिला. कामांचे व्यवस्थापन एक हात अधू झाला असला तरी गोठ्यातील दैनंदिन कामे, संकलन, विक्री व्यवस्था आदींमधील ५० टक्के कामे शरद स्वतः करतात. दुचाकी सराईतपणे चालवतात. घरच्या सदस्यांचे मोठे योगदान आहे. पहाटे पाच वाजता कुटुंब कामाला सुरवात करते. अगदी रात्रीपर्यंत त्यात खंड नसतो. सर्व अडचणी, संघर्ष, निराशा यावर मात करत शरद यांची एकहाती झुंज सुरू आहे. गायींची वाढती संख्या लक्षात घेऊन आपल्या अडीच एकरांत केवळ मका, लसूण घास, नेपियर गवताचे उत्पादन घेण्यात येते. चार एकर शेती कराराने कसण्यास घेतली आहे. व्यवसायातील प्रगती

दूध संकलन केंद्र अपघातानंतर सारी शक्ती पणास लावून नवा आशावाद व उत्साह अंगात भरून शरद यांनी शेताजवळच जय मल्हार दूध संकलन केंद्र सुरू केले. त्यांना परिसरातील युवा सहकाऱ्यांची मोठी साथ मिळाली. आमच्या जिल्ह्यात ठिकठिकाणी दूध संकलन स्पर्धा असतानाही आमच्याकडे दोन हजार लिटरपेक्षा अधिक संकलन होत असल्याचे शरद यांनी अभिमानाने सांगितले. अमूल डेअरीला २५ ते २६ रुपये प्रति लिटर दराने दूध पुरवठा होतो. ते म्हणतात, की महागाईचा विचार करता अलीकडे हा व्यवसाय परवडण्याजोगा राहिलेला नाही. तरीही खर्च कमी करून, चारा उत्पादन स्वतः करून, बाहेरील मजूर न ठेवता घरच्या सदस्यांनी राबून आम्ही तो किफायतशीर करण्याचा प्रयत्न सुरू ठेवला आहे. ...आणि पुन्हा उभे राहिलो शरद व माया हे शेळके दांपत्य सांगतं, की २०१६ मध्ये दुष्काळ पडला. त्याची धग भागातील सर्वच शेतकऱ्यांना बसली. त्यातच जुलैमध्ये अपघाताने आमच्यावर संकट कोसळले. वाटलं, सारं संपलं. मनात विचारांचं काहूर माजलं. उपचार घेऊन घरी आलो. भेटायला येणारे लोक वेगवेगळे सल्ले देत. त्यातून अजून मन खचत जाई. या सर्व बाबीपासून काही दिवस दूर राहण्यासाठी पुन्हा एका दवाखान्यात आठ दिवस राहिलो. एक हात राहिला नसला तरी दोघांचे मिळून हात एक केले. तेथेच ठरवले पुन्हा दुग्ध व्यवसाय उभा करायचा आणि कुटुंबांच्या बळावर त्यात प्रगतीही घडवली. संपर्क-  शरद सोपान शेळके, ९८३४८१७६०४, ९८८१५५८००५