गहू बीजोत्पादनातून साधली उद्योजकता

शिक्षण कमी असतानाही सातत्यपूर्ण कष्ट आणि शिकण्याच्या वृत्तीतून मध्यप्रदेशातील बैजापूर गावच्या मोहन सिंग सिसोदिया यांनी कृषी उद्योजकतेमध्ये मोठी मजल मारली आहे. अगदी शुन्यातून सुरू केलेल्या आपल्या व्यवसायाची उलाढाल कोट्यवधी रुपयांमध्ये पोचवली आहे. त्यामुळे खरगोन जिल्ह्यातील अग्रगण्य कृषी उद्योजकांमध्ये त्याचे नाव घेतले जाते. मध्यप्रदेशातील खरगोन जिल्ह्यातील बैजापूर येथील मोहन सिंग सिसोदिया (वय ३८ वर्षे) यांचे शिक्षण केवळ बारावीपर्यंत झाले आहे. १९९७ पासून आपल्या कुटुंबीयांसोबत शेतीमध्ये उतरलेल्या सिसोदिय यांनी बीजोत्पादनाच्या माध्यमातून स्वयंपूर्णता साधली आहे. २००७ मध्ये गावातील शेतकऱ्यांसह वेदश्री बीज उत्पादक सहकारी संस्थेची स्थापन करून, परिसरातील शेतकऱ्यांना उत्तम दर्जाचे बियाणे पुरवण्यात येत आहे. बीजोत्पादनासाठी आवश्यक तो काटेकोरपणा न पाळता आल्याने सुरवातीला अन्य शेतकऱ्यांनी त्यातून अंग काढते घेतले. त्याचा फटका काही बसला असला तरी त्यातून सावरून आपली संस्था मोहन सिंग यांनी पुढे नेली आहे. येथे एका विस्तार कार्यक्रमाच्या निमित्ताने केव्हिकेतील तज्ज्ञांची भेट झाल्याने अडचणींवर मात करणे शक्य झाले. २०११ पासून या संस्थेला खर्गोन येथील कृषी विज्ञान केंद्रातील शास्त्रज्ञांची मदत होत आहे.

कष्ट, धाडसातून दरमजल...

असा होता प्रवास सिसोदिया यांनी २०११ मध्ये ८६ नोंदणीकृत शेतकऱ्यांना ११०९ क्विंटल बियाणे खरेदी केले होते. आता २०१७ मध्ये ५०० नोंदणीकृत शेतकऱ्यांकडून २२,३१४ क्विंटल बियाणे खरेदी केली. शेतकरी आणि बियाणे वितरकांकडून त्यांच्या बियाणे उत्पादक प्लॅंटची ख्याती जिल्ह्यातील सर्वोत्तम अशी सर्वत्र पसरली आहे.

वर्षनिहाय बियाणे उत्पादन  

संपर्क ः मोहन सिंग सिसोदिया, ९९७७७७११९० (स्रोत ः कृषी विज्ञान केंद्र, खरगोन, मध्यप्रदेश)