मराठवाडयात यंदा ब-याच ठिकाणी पावसाचे उशीरा आगमन झाले. त्यामुळे सोयाबीन पेरणीला उशीर झाला. जुलै, ऑगस्ट महिन्याच्या पहिल्या आठवडयात होणारा सततचा रिमझीम पाऊस आणि ढगाळ वातावरणामुळे सोयाबिन पिकावर खोडमाशी चा प्रादुर्भाव दिसुन येत आहे. खोडमाशीमुळे सोयाबीनच्या उत्पादनात ५० टक्क्यापर्यंत घट येऊ शकते. त्यामुळे शेतकरी बंधुनी वेळीच जागरूक राहून एकात्मिक कीड व्यवस्थापनाचा अवलंब करण्याचा सल्ला वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठातील कृषी किटकशास्त्र विभागातील तज्ञांनी दिला आहे.
प्रादुर्भाव कसा ओळखायचा?
खोडमाशीचा प्रादुर्भाव सोयाबीनची उगवण झाल्यापासून कधीही होऊ शकतो. पिकाच्या सुरुवातीच्या अवस्थेत जर झाडाचा शेंडा सुकून खाली झुकलेला आढळला तर त्या झाडावर खोडमाशीचा प्रादुर्भाव झाला असण्याची दाट शक्यता असते. अळी पान पोखरुन शिरेपर्यंत पोहचून शिरेतुन पानाच्या देठामध्ये शिरते. शेंडा मधोमध कापल्यास आत मध्ये लहान, पिवळी, तोंडाच्या बाजूने टोकदार, मागच्या बाजूने गोलाकार अळी दिसते. अळी जमिनीच्या बाजूने डोके करुन म्हणजेच खालच्या दिशेने खोड पोखरत जाते. रोप मोठे झाल्यावर या किडीचा प्रादुर्भाव झाल्यास मात्र तो लवकर लक्षात येत नाही. शेवटी फक्त प्रौढ माशी निघून छिद्र फांदीच्या खोडाजवळील बाजूस दिसते. ब-याचदा झाड शेवटपर्यंत हिरवे राहते परंतु शेंगा भरत नाहीत. वेळीच उपाययोजना न केल्यास ५० टक्क्यांपर्यंत उत्पादनात घट येउ शकते.
कसे कराल खोडमाशीचे नियंत्रण ?
- पिकाचे वेळोवेळी कीड व रोगांसाठी निरीक्षण आणि सर्वेक्षण करावे. पीक तणमुक्त ठेवावे. खोडमाशी प्रादुर्भावग्रस्त वाळलेल्या फांद्या व झाडे या आतील किडीसह नष्ट कराव्यात.
- प्रतिबंधात्मक उपाय म्हणुन ५ टक्के निंबोळी अर्क ५० मिली १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.
- शेतातील साधारणत: १० ते १५ टक्के झाडे खोडमाशी प्रादुर्भावग्रस्त झाल्यास किडीने आर्थिक नुकसानीची पातळी ओलांडली असे समजावे.
- प्रति दहा लिटर पाण्यात २.५ मिली थायामिथोक्झाम (१२.६ ) अधिक लॅम्ब्डासायहॅलोथ्रीन (९.५ झेडसी) किंवा ३ मिली क्लोरअॅन्ट्रानिलीप्रोल (१८.५ एससी) किंवा ३० मिली ईथीऑन (५० ईसी) किंवा ७ मिली इंडोक्झाकार्ब (१५.८० ईसी) किंवा ६ मिली लॅम्ब्डासायहॅलोथ्रीन (४.९ सीएस) यापैकी कोणत्याही एका किडनाशकाची फवारणी करावी. वरील कीटकनाशकाचे प्रमाण साध्या पंपासाठी आहे पेट्रोल पंपासाठी हे प्रमाण तीन पट वापरावे. फवारणी साठी शुद्ध पाणी वापरावे. कीडनाशकाचे द्रावण तयार करताना व फवारणी करताना चष्मा, हातमोजे व तोंडावर मास्क वापरावा जेणे करुन विषबाधा होणार नाही.
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.