Team Agrowon
भारतात सर्वात पहिल्यांदा १९७० मध्ये बारामती येथे ज्येष्ठ कृषीतज्ज्ञ पद्मश्री आप्पासोहाब पवार यांनी कृषी पर्यटन विकास महामंडळाची स्थापना केली.
त्यानंतर महाराष्ट्रात खऱ्या अर्थाने २००५ नंतर कृषी पर्यटनाला चालना मिळाली.
कृषी पर्यटनातून ग्रामीण भागाचा आणि त्यातूनच महाराष्ट्राच्या विकासाचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले.
त्यानुसार, २००८ मध्ये महाराष्ट्र राज्य कृषी व ग्रामीण पर्यटन सहकारी महासंघाची (मार्ट) स्थापना करण्यात आली. २०१० मध्ये राज्यात ८० कृषी पर्यटन केंद्र कार्यरत होती.
कृषी पर्यटनांच्या माध्यमातून ग्रामीण निसर्ग सौंदर्य व संस्कृती संवर्धनाच्या दृष्टीने चालना देण्यात आली.
२०१३ मध्ये राज्यात १२५ केंद्रे होती ती वाढून २०१९ मध्ये ही संख्या ३०० च्यावर गेली असून आजघडीला महाराष्ट्रात ४७५ नोंदणीकृत कृषी पर्यटन केंद्रे आहेत.
महाराष्ट्राचा भौगोलिक विचार करून कृषी पर्यटनाचे सहा विभाग करण्यात आले आहेत. यामध्ये पुणे, कोकण, नाशिक, छ. संभाजीनगर, अमरावती व नागपूर यांचा समावेश आहे.
भारतात महिला कृषी पर्यटन सुरू करणारे महाराष्ट्र हे देशातील पहिले राज्य आणि पुणे हा राज्यातील पहिला जिल्हा ठरला आहे.