Timely vaccination is needed to prevent the disease
Timely vaccination is needed to prevent the disease

आजार टाळण्यासाठी वेळीच लसीकरण गरजेचे...

जनावरांतील औषधोपचारापेक्षा लसीकरणाचा खर्च कमी आहे. यासाठी जनावरांतील रोगप्रतिबंधक उपाययोजना कराव्यात. वेळेवर लसीकरण करावे. जनावरांची आरोग्य तपासणी करावी.

जनावरांतील औषधोपचारापेक्षा लसीकरणाचा खर्च कमी आहे. यासाठी जनावरांतील रोगप्रतिबंधक उपाययोजना कराव्यात. वेळेवर लसीकरण करावे. जनावरांची आरोग्य तपासणी करावी. जनावरांचे व्यवस्थापन अयोग्य झाल्यास त्यांच्या शरीरात ताण वाढून त्यांच्या रोग प्रतिकारक शक्तीत घट होते. जनावरांच्या शरीरावर ताण वाढू नये म्हणून त्यांना संतुलित आहार द्यावा. निवारा सर्व ऋतूत आरामदायक असावा. गोचीड, माश्या इत्यादी पासून मुक्तता असावी. जनावरांचे शरीर, गोठा आणि त्यांच्या संपर्कात येणाऱ्या व्यक्ती इत्यादीच्या बाबतीत सर्वांगीण स्वच्छता आवश्यक आहे.जनावरांच्या पोटात वेगवेगळे जंत होतात. जनावरांच्या शरीरावर गोचीड, गोमाशा , पिसवा यासारखे कीटक वाढतात, हे परोपजीवी असून ते जनावरांच्या शरीरातील रक्त , अन्न रस शोषण करतात. त्यामुळे जनावरांची प्रतिकारक शक्ती कमी होते. अशा जनावरांना टोचलेल्या लशींचा प्रभाव कमी होतो. रोग प्रतिकारक शक्तीत वाढ करण्याचे उपाय 

  • संसर्गजन्य रोगांपासून संरक्षण करण्यासाठी उपलब्ध रोगांच्या लसी जनावरांना नियमितपणे टोचून घ्याव्यात. त्यामुळे जनावरांच्या रोगप्रतिकारक शक्तीत वाढ होते.
  • एखाद्या रोगासाठीची लस जनावरांना टोचल्यानंतर पुढील २१ दिवसांच्या कालावधीत त्या रोगासाठीची प्रतिकारक शक्ती शरीरात तयार होते.ही शक्ती ठराविक कालावधीपर्यंतच टिकून राहते, म्हणून हा कालावधी संपण्यापूर्वी पुन्हा त्याच रोगासाठी लस जनावरांना टोचून घ्यावी. जेणेकरून त्या रोगासाठीची प्रतिकारक शक्ती पुन्हा तयार होऊन जनावरांचे त्या रोगापासून कायमचे संरक्षण होईल.
  • लसीकरणाबाबत महत्त्वाचे मुद्दे 

  • लसीकरण हे फक्त निरोगी जनावरांना करावे. आजारी जनावरांना लस टोचू नये .
  • कळपातील किंवा गोठ्यातील सर्व जनावरांना लस एकाच वेळी टोचावी.
  • कोणत्याही दोन वेगवेगळ्या लसी टोचण्यामध्ये कमीत कमी २१ दिवसांचे अंतर असावे.
  •  लसीकरण करण्यापूर्वी जनावरांना जंतनाशक दिलेले असावे.
  • लसीकरण हे सकाळी किंवा संध्याकाळी थंड वातावरणात करावे.
  • लसीकरण टोचण्याची सुई प्रत्येक जनावरांसाठी निर्जंतुक केलेली असावी.
  • लस टोचण्यासाठी योग्य पद्धत वापरावी. उदा. लाळ खुरकुताची
  • लस थंड अवस्थेत राहणे आवश्यक असते,त्यासाठी ती थर्मास मध्ये किंवा बर्फात ठेवून टोचावी.
  • काही जनावरांना लस टोचल्यानंतर त्या ठिकाणी सूज येणे, ताप येणे, दूध उत्पादनात घट येणे स्वाभाविक आहे, परंतु हे सर्व तात्पुरत्या स्वरूपाचे असते त्यामुळे जनावरांना कोणताही धोका नसतो.
  • जनावरांना देण्यात येणारी लस नामांकित कंपनीची असावी. लसीच्या मुदतीची तारीख आणि बॅच क्रमांक पहावा.
  • इतर उपाय योजना  रोगासाठी तपासण्या जनावरांना होणारे ठराविक रोग, जनावरांसाठी व मानवासाठी घातक आहेत. असे रोग जनावरांना झाल्यास अशी जनावरे आपल्या कळपातून काढून टाकावीत. कासदाह  सुप्त प्रकारामध्ये या रोगाचे कोणतेच लक्षण दिसून येत नाहीत. नंतर त्याचे रूपांतर दृश्य स्वरूपाच्या प्रकारात होते. तेव्हा कासेतून खराब दूध येते अशा वेळी औषधोपाचारावर होणारा खर्चही खूप असतो. संपर्क- डॉ.बी.सी.घुमरे, ९४२१९८४६८१ डॉ.बी.एन.आंबोरे, ९४२१३८५४२९ (क्रांतिसिंह नाना पाटील, पशुवैद्यकीय महाविद्यालय,शिरवळ, जि.सातारा येथे कार्यरत आहेत.)

    Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Related Stories

    No stories found.
    Agrowon
    agrowon.esakal.com