बहुवार्षिक नेपियर गवत

पशुपालन व्यवसायात ६० ते ७० % खर्च हा आहार व्यवस्थापनावर होत असतो. या ६० ते ७० टक्क्याच योग्य व्यवस्थापन केल्यास हा व्यवसाय अधिक किफायतशीर होऊ शकतो.  यात चारा उत्पादन व व्यवस्थापन हा एक महत्वाचा भाग आहे. 

नेपियरसाठी पूर्वमशागत-   लागवडीसाठी एक खोल नांगरणी आणि 2 ते 3 वेळा वखरणी करून जमीन तयार करावी. लागवडीपूर्वी उभ्या-आडव्या नांगरटी करून, दोन कुळवाच्या पाळ्या देऊन जमीन भुसभुशीत करून घ्यावी. शेवटच्या कुळवणीच्या वेळी चांगले कुजलेले शेणखत जमिनीत मिसळावे. या पिकाच्या लागवडीला उत्तम निचरा होणारी जमीन निवडावी. खत व पाणी व्यवस्थापन योग्य प्रमाणात दिल्यास या गवताची लागवड तीन वर्षांपर्यंत टिकते.

लागवड पध्दती-

1. सुपर नेपियर गवताची कांडी ४ फूट x २ फूट अंतरावर लावल्यास चारा उत्पादन मुबलक मिळते. ४ फुटाची सरी केल्यामुळे आंतरमशागती सोबतच चारापिकास पाणी देणे सोयीचे जाते.

1. खरीप हंगामात जून ते ऑगस्ट आणि उन्हाळ्यात फेब्रुवारी ते मार्च या महिन्यांत या गवताची लागवड करावी. याची लागवड ठोंबे मुळासह लावून करावी.

1. तीन महिने वाढ झालेल्या गवताच्या खोडाचा जमिनीकडील दोन तृतीयांश भागातील दोन ते तीन डोळे असणाऱ्या कांड्या काढून लावल्यास त्या चांगल्या फुटतात.

1. सरासरी दोन ठोंब्यांतील अंतर ९० x ६० सें. मी. ठेवून लागवड केल्यास आंतरमशागत करणे सुलभ जाते.

1. लागवडीच्या वेळी माती परीक्षणानुसार प्रतिहेक्‍टरी ५० किलो नत्र, ४० किलो स्फुरद, २० किलो पालाश द्यावे. पुढे पीकवाढीचा जोम कायम राहण्यासाठी कापणीनंतर २५ किलो नत्र द्यावे.

हेही पाहा- सकस चाऱ्या‍साठी बीएचएन - १० संकरित नेपियर

वर्षभर हिरव्या चाऱ्याची गरज भागवण्यासाठी चारा पिकांचे नियोजन करून तशी उपलब्धता ठेवावी लागते. नेपीयर गवत पूर्वी हत्ती गवत म्हणून ओळखले जात होत. हे त्याच्यातील उंचपणा व जास्तीत जास्त फुटवे देण्याच्या क्षमतेमुळे ते नावारूपाला आले होते. नेपियर गवत हे बहुवार्षिक असल्यामुळे ते एकदा लागवड केल्यानंतर दोन ते तीन वर्षांपर्यंत चारा उत्पादन देऊ शकतो.