पुणे : भारतीय शेतीमालास जगभरातून मागणी असताना, आयातदार देशांकडून संबंधित शेतकऱ्यांचे केवळ पीकच नाही; तर त्या परिसरातील भौगौलिक क्षेत्र, रसायन अवशेष आणि कीडमुक्त घोषित आणि प्रमाणित करण्याची मागणी होऊ लागली आहे. या पार्श्वभूमीवर राज्यात फळे, भाजीपाला पिकांची २१ क्लस्टर उभारण्यात येत असून, यामध्ये केंद्र सरकारच्या ६; तर राज्य पणन मंडळाच्या १५ अशा एकूण २१ क्लस्टरच्या प्रस्तावांची शिफारस राज्य सरकारने केंद्राला केली आहे.
केंद्र सरकार देशाचे शेतीमाल निर्यात धोरण आखत असून, विविध राज्यांचे देखील स्वतंत्र निर्यात धोरण आखण्यात यावे, असे निर्देश केंद्राने राज्यांना दिले आहेत. महाराष्ट्राचे निर्यात धोरण राज्य पणन मंडळाद्वारे केले जात असून, यासाठी विविध पातळ्यांवर काम सुरू आहे.
याबाबत पणन मंडळाचे कार्यकारी संचालक सुनील पवार म्हणाले, की देशातून आणि महाराष्ट्रातून निर्यात होणाऱ्या शेतीमालाबाबत विविध देशांनी शेतकऱ्यांना शेतीमाल प्रमाणिकरणासाठी विविध प्रमाणपत्रे बंधनकारक केली आहेत. ही प्रमाणपत्रे केवळ त्या शेतीक्षेत्रापुरती असतात. मात्र आता आयातदार देशांकडून संबंधित पिकासाठीचे भौगोलिक क्षेत्र रसायन अवशेष आणि कीडमुक्त असावेत अशा प्रमाणपत्रांची मागणी होऊ लागली आहे. भविष्यात आयातदार देशांकडून फळे, भाजीपाल्याची वाढणारी मागणी आणि त्या तुलनेत शेतीमाल उत्पादनासाठी केंद्र सरकारनेदेखील शेतीमालनिहाय क्लस्टर निर्माण करण्याचे निर्देश दिले आहेत. केंद्र सरकारने ६ क्लस्टर प्रस्तावित केले आहेत.
राज्याने त्यामध्ये भर घालत महाराष्ट्रातील कृषी हवामान क्षेत्रनिहाय विविध पिकांसाठी १५ आणखी क्लस्टरची मागणी केली आहे. यामध्ये संत्रा, सीताफळ, कांदा, मिरची आदी पिकांचे क्लस्टर प्रस्तावित केले आहे. यासाठीची नियमावली अमेरिकेच्या अन्न व कृषी संघटना आणि इंटरनॅशनल प्लांट प्रोटेक्शन कन्व्हेनशनच्या वतीने पाठविण्यात आली आहे. यांच्या मार्गदर्शक सूचनांच्या आधारे राज्यात रसायन अवशेषमुक्त आणि निर्यातक्षम फळे, भाजीपाला उत्पादन क्लस्टर प्रस्तावित करण्यात आले आहेत, असेही पवार यांनी स्पष्ट केले.
जुन्नर तालुक्यात भाजीपाला क्लस्टरची मागणी पुणे जिल्ह्यातील जुन्नर तालुक्यातून मुंबई, ठाणे या महानगरांना मोठ्या प्रमाणावर भाजीपाला पुरवठा केला जातो. काही प्रमाणात भाजीपाला निर्यातदेखील होतो. या भागातून भाजीपाला निर्यातीला प्रोत्साहन मिळण्यासाठी तळेगाव दाभाडे येथील फ्लोरिकल्चर पार्कच्या धर्तीवर रसायन अवशेषमुक्त भाजीपाला उत्पादन आणि निर्यात क्लस्टरची उभारणी नेदरलॅंड, इस्त्राईल सरकारच्या तांत्रिक सहकार्याने करण्यात यावी अशी मागणी माजी खासदार शिवाजीराव आढळराव पाटील यांनी राज्य सरकारकडे केली आहे. पीकनिहाय क्लस्टर
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.