पुसद तालुक्यातील हजारो मजुरांचे स्थलांतर

आरेगाव, जि. यवतमाळ : पोटाची खळगी भरण्यासाठी पुसद तालुक्यातील हजारो मजुरांनी पश्चिम महाराष्ट्रातील साखर कारखान्यांकडे धाव घेतली आहे. सप्टेंबर महिन्यातच  बाहेरील कारखान्याचे मुकादमांनी पुसद येथील लॉजमध्ये मुक्कामी राहून पुसद तालुक्यातील माळपठार, तांडे, वाड्यांवर फिरून जोडप्यांना ५० हजार रुपयेपर्यंत अगाऊ रक्कम दिली आहे.

दसऱ्यापासून कारखान्यांचे धुराळे पेटताच मजुरांचे जत्थेच्या जत्थे विविध कारखान्यांवर मुकदमाने पाठविलेल्या वाहनातून संसारपयोगी सामान भरून रवाना झाले. रोजगाराअभावी मजुरांचे स्थलांतर झाल्याने तांडे व वाड्यांत केवळ वृद्ध माणसे दिसत आहेत. सोयाबीन कापणीचा हंगाम संपताच मजुरांच्या हाताला काम मिळेनासे होते. यामुळे मोठ्या प्रमाणावर मजुरवर्ग वीटभट्टी, ऊसतोड व मुंबई, पुणे या महानगराकडे रोजगाराच्या शोधात रवाना होतो.

तालुक्यातील ७२ हजार हेक्टर पेरणी योग्य जमिनीपैकी केवळ दहा ते बारा हजार हेक्टर जमीन बारमाही ओलीताखाली येते. पुस प्रकल्पावरील डावा व उजव्या कालव्यात सुटणाऱ्या पाण्यावर साडेआठ हजार हेक्टर जमिनीचा यात समावेश आहे. शेतात बारमाही काम नसल्याने मजुरवर्ग पोटाची खळगी भरण्यासाठी नाइलाजास्तव स्थलांतर करतो.

सहकारक्षेत्रातील वाताहतीमुळे जिनिंग व प्रेसिंग, साखर कारखाने डबघाईस आले. एक कारखाना विकावा लागला. दुसरा कारखानाही त्याच मार्गावर आहे. शेतकऱ्यांच्या घामातून उभे राहिलेले सहकारक्षेत्रातील उधोग राज्यकर्त्यांच्या निष्क्रियतेमुळे बंद होऊन शेतकरी देशोधडीला लागले.